Wanneer u uw onderneming overdraagt, is het van groot belang dat u uw zaken goed regelt. Eerdere blogs over de overdracht van familiebedrijven kunt u hier (over Opvolging), hier (over continuïteit en betrokkenheid) en hier (over de blijvende betrokkenheid van de overdrager) lezen. Als u uw zaken omtrent de overdracht niet goed geregeld hebt, is de kans dat onenigheid ontstaat binnen de onderneming aanzienlijk groter. Het laatste wat u wilt is dat uw kinderen tegenover elkaar komen te staan, bijvoorbeeld omdat de een, als aandeelhouder, ongelukkig is met het beleid van de ander, die directeur is.
Dergelijke conflicten binnen een onderneming komen vaak terecht bij de Ondernemingskamer. Dit is een bijzondere kamer van het Gerechtshof Amsterdam die gespecialiseerd is in geschillen binnen ondernemingen. De Ondernemingskamer houdt zich bezig met het zogenaamde enquêterecht. Dit is een deelgebied van het ondernemingsrecht dat de Ondernemingskamer bijzondere bevoegdheden geeft omtrent de interne gang van zaken van een vennootschap. Een enquête is een uitgebreid onderzoek dat verricht wordt binnen de vennootschap.
Doorgaans dienen een of meerdere aandeel- of certificaathouders een verzoekschrift voor een enquête in bij de Ondernemingskamer.
Onmiddellijke voorziening
Indien de verzoekers voldoende kapitaal vertegenwoordigen, is de eerste horde genomen. Nu kan de Ondernemingskamer onderzoeken of er voldoende reden is om een enquête te gelasten. In de praktijk wordt echter ook vaak om een onmiddellijke voorziening gevraagd. Dit betekent dat de Ondernemingskamer direct een tijdelijke maatregel treft, zonder eerst af te wachten tot de enquête in de vennootschap is afgerond. Er moeten dan wel gegronde redenen zijn om aan een juist beleid of een juiste gang van zaken te twijfelen. De Ondernemingskamer is volledig vrij in het kiezen welke voorziening het meest geschikt is voor de onderhavige situatie: van het vernietigen van dechargebesluiten tot het benoemen van een extra bestuurder of zelfs het schorsen van de directie.
Onderzoek
Onmiddellijke voorziening of niet, aan de hand van het verzoekschrift zal de Ondernemingskamer onderzoeken of het verzoek tot enquête wordt toegewezen. Ook hierbij wordt getoetst aan het criterium “gegronde redenen om aan een juist beleid of juiste gang van zaken te twijfelen”.
Wanneer die redenen er zijn, benoemt de Ondernemingskamer een rapporteur die vervolgens de vennootschap binnenstebuiten keert. Hij heeft inzage in alle boeken en bezittingen van de vennootschap. Daarnaast moeten bestuurders, werknemers en commissarissen desgewenst inlichtingen verstrekken. De vennootschap draagt de kosten voor dit onderzoek; vooral voor een kleinere onderneming kan dit een (te) grote kostenpost zijn. Hoe dan ook, een dergelijk onderzoek heeft doorgaans een grote zuiverende werking op de onderneming. Alle betrokkenen worden immers min of meer gedwongen intern orde op zaken te stellen.
Verslag, wanbeleid en voorzieningen
Wanneer zijn onderzoek is afgerond, stelt de rapporteur een verslag op. Aan de hand daarvan oordeelt de Ondernemingskamer of sprake is van wanbeleid. Als dat zo is, kunnen de verzoekers de Ondernemingskamer om een voorziening vragen. Deze kan, anders dan de onmiddellijke voorziening, wel permanent zijn. De Ondernemingskamer kan daartoe kiezen uit een zestal voorzieningen, waaronder vernietiging van een besluit van het bestuur of de algemene vergadering van aandeelhouders, het ontslaan van een bestuurder of zelfs de ontbinding van de rechtspersoon.
Of nou sprake is van wanbeleid of niet, een enquêteprocedure is erg ingrijpend voor een onderneming. De Ondernemingskamer geeft een rapporteur verregaande onderzoeksbevoegdheden en kan zelfs het bestuur schorsen of ontslaan. Des te meer reden is er om de overdracht goed te regelen. Heeft u al gedacht aan het opstellen van een familiestatuut? Weet u al wie de onderneming gaat verkrijgen en wat komt kijken bij de eventuele scheiding van eigendom en zeggenschap? Jeroen van Wassenaer van ons kantoor kan u als onafhankelijk adviseur helpen bij deze vragen of als advocaat bijstaan, indien het toch tot een enquêteprocedure komt.
Wanneer u uw onderneming overdraagt, is het van groot belang dat u uw zaken goed regelt. Eerdere blogs over de overdracht van familiebedrijven kunt u hier (over Opvolging), hier (over continuïteit en betrokkenheid) en hier (over de blijvende betrokkenheid van de overdrager) lezen. Als u uw zaken omtrent de overdracht niet goed geregeld hebt, is de kans dat onenigheid ontstaat binnen de onderneming aanzienlijk groter. Het laatste wat u wilt is dat uw kinderen tegenover elkaar komen te staan, bijvoorbeeld omdat de een, als aandeelhouder, ongelukkig is met het beleid van de ander, die directeur is.
Dergelijke conflicten binnen een onderneming komen vaak terecht bij de Ondernemingskamer. Dit is een bijzondere kamer van het Gerechtshof Amsterdam die gespecialiseerd is in geschillen binnen ondernemingen. De Ondernemingskamer houdt zich bezig met het zogenaamde enquêterecht. Dit is een deelgebied van het ondernemingsrecht dat de Ondernemingskamer bijzondere bevoegdheden geeft omtrent de interne gang van zaken van een vennootschap. Een enquête is een uitgebreid onderzoek dat verricht wordt binnen de vennootschap.
Doorgaans dienen een of meerdere aandeel- of certificaathouders een verzoekschrift voor een enquête in bij de Ondernemingskamer.
Onmiddellijke voorziening
Indien de verzoekers voldoende kapitaal vertegenwoordigen, is de eerste horde genomen. Nu kan de Ondernemingskamer onderzoeken of er voldoende reden is om een enquête te gelasten. In de praktijk wordt echter ook vaak om een onmiddellijke voorziening gevraagd. Dit betekent dat de Ondernemingskamer direct een tijdelijke maatregel treft, zonder eerst af te wachten tot de enquête in de vennootschap is afgerond. Er moeten dan wel gegronde redenen zijn om aan een juist beleid of een juiste gang van zaken te twijfelen. De Ondernemingskamer is volledig vrij in het kiezen welke voorziening het meest geschikt is voor de onderhavige situatie: van het vernietigen van dechargebesluiten tot het benoemen van een extra bestuurder of zelfs het schorsen van de directie.
Onderzoek
Onmiddellijke voorziening of niet, aan de hand van het verzoekschrift zal de Ondernemingskamer onderzoeken of het verzoek tot enquête wordt toegewezen. Ook hierbij wordt getoetst aan het criterium “gegronde redenen om aan een juist beleid of juiste gang van zaken te twijfelen”.
Wanneer die redenen er zijn, benoemt de Ondernemingskamer een rapporteur die vervolgens de vennootschap binnenstebuiten keert. Hij heeft inzage in alle boeken en bezittingen van de vennootschap. Daarnaast moeten bestuurders, werknemers en commissarissen desgewenst inlichtingen verstrekken. De vennootschap draagt de kosten voor dit onderzoek; vooral voor een kleinere onderneming kan dit een (te) grote kostenpost zijn. Hoe dan ook, een dergelijk onderzoek heeft doorgaans een grote zuiverende werking op de onderneming. Alle betrokkenen worden immers min of meer gedwongen intern orde op zaken te stellen.
Verslag, wanbeleid en voorzieningen
Wanneer zijn onderzoek is afgerond, stelt de rapporteur een verslag op. Aan de hand daarvan oordeelt de Ondernemingskamer of sprake is van wanbeleid. Als dat zo is, kunnen de verzoekers de Ondernemingskamer om een voorziening vragen. Deze kan, anders dan de onmiddellijke voorziening, wel permanent zijn. De Ondernemingskamer kan daartoe kiezen uit een zestal voorzieningen, waaronder vernietiging van een besluit van het bestuur of de algemene vergadering van aandeelhouders, het ontslaan van een bestuurder of zelfs de ontbinding van de rechtspersoon.
Of nou sprake is van wanbeleid of niet, een enquêteprocedure is erg ingrijpend voor een onderneming. De Ondernemingskamer geeft een rapporteur verregaande onderzoeksbevoegdheden en kan zelfs het bestuur schorsen of ontslaan. Des te meer reden is er om de overdracht goed te regelen. Heeft u al gedacht aan het opstellen van een familiestatuut? Weet u al wie de onderneming gaat verkrijgen en wat komt kijken bij de eventuele scheiding van eigendom en zeggenschap? Jeroen van Wassenaer van ons kantoor kan u als onafhankelijk adviseur helpen bij deze vragen of als advocaat bijstaan, indien het toch tot een enquêteprocedure komt.